ส่วนได้เสียอันอาจเอาประกันภัยได้ (Principle of Insurable Interest) ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 863
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 863 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า “อันสัญญาประกันภัยนั้น ถ้าผู้เอาประกันภัยมิได้มีส่วนได้เสียในเหตุที่ประกันภัยไว้นั้นไซร้ ท่านว่าย่อมไม่ผูกพันคู่สัญญาแต่อย่างหนึ่งอย่างใด” เป็นที่มาหลักเกี่ยวกับส่วนได้เสียอันอาจเอาประกันภัยได้ (Principle of Insurable Interest) ตามกฎหมายมาตรานี้ เราจะระบุได้ว่าผู้เอาประกันภัยต้องมีส่วนได้เสียในชีวิตของผู้ที่ตนได้เอาประกันภัยไว้ โดยเป้าหมายของกฎหมายข้อนี้คือการที่ จะทำให้ผู้เอาประกันภัยได้รับผลประโยชน์จากบุคคลที่ไม่ได้มีส่วนได้ส่วนเสียจากความเป็นและความตาย ขัดต่อศีลธรรมอันดีของประชาชนที่มีการพนันชีวิตความเป็นหรือความตาย และเป็นการป้องกันการเกิดการฆ่ากันเพื่อได้รับผลประโยชน์จากผู้ไม่ได้มีส่วนได้เสีย เพื่อเป็นการป้องกันเหตุดังกล่าวกฎหมายจึงมีการห้ามไว้ ดังนั้น ผู้รับประกันหรือบริษัทรับประกัน หากพบเหตุดังกล่าวจะไม่จ่ายเงินแก่ผู้เอาประกันภัย
สำหรับส่วนได้เสียของการประกันชีวิตแบ่งออกเป็น 2 เคส
- การเอาประกันชีวิตของตนเอง การเอาประกันชีวิตตนชัดเจนว่าเป็นส่วนได้เสียของการประกันชีวิต เพราะทุกคนก็จะมีผลประโยชน์กับตัวเองทั้งนั้น
- การเอาประกันชีวิตของบุคคลอื่น จะประกอบไปด้วย ผู้มีความสัมพันธ์ทางธุรกิจ ญาติ บุพการี ผู้สืบสันดาน คู่หมั้น คู่สมรส
2.1 ผู้มีความสัมพันธ์ทางธุรกิจ ซึ่งพบว่าไม่ได้มีความผูกพันกันทางสายเลือดหรือครอบครัว ประกอบไปด้วย
– หุ้นส่วน มีส่วนได้เสีย หากมีบุคคลหนึ่งบุคลคลใดเสียชีวิตอาจจะทำให้ได้รับผลเสียทางธุรกิจได้
– ลูกหนี้กับเจ้าหนี้ หากลูกหนี้เสียชีวิตอาจจะทำให้การได้ชดใช้หนี้สิน มีความเสียหายจากคนที่ได้รับมรดกไม่สามารถชำระหนี้ได้ หรือ มรดกไม่เพียงพอต่อหนี้
– ลูกน้องกับเจ้านาย แรงงานบางคนมีความสำคัญต่อกิจการมาก หากขาดพนักงานคนนี้ไปจะทำให้กิจการได้รับความเสียหายได้ จึงมีส่วนได้เสียอันอาจเอาประกันภัยได้ระหว่างลูกน้องกับเจ้านาย
2.2 ญาติ สำหรับญาตินั้น ตามประเพณีไทยถือว่า มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกันตามรูปแบบครอบครัวใหญ่ที่มีแต่โบราณ ในปัจจุบันยังมีลักษณะการทำธุรกิจแบบกงสี หากเกิดความสูญเสียชีวิตจะถือว่าได้รับผลกระทบ หากคนนั้นเป็นผู้นำครอบครัว
2.3 บุพการี ผู้สืบสันดาน ตามปกติแล้ว พ่อ แม่ ลูก มีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกันตามช่วงวัย ในช่วงที่ลูกเกิดใหม่ ๆ แล้วจะพบว่าลูกต้องได้รับการช่วยเหลือจากพ่อ แม่ แต่ในทางกลับกัน ในช่วงชรา พ่อ แม่ ก็ต้องได้รับการเลี้ยงดูจากลูกเช่นกัน
2.4 คู่หมั้น คู่สมรส สำหรับคู่หมั้นและคู่สมรส ถือได้ว่าตกลงปลงใจกันที่จะใช้ชีวิตคู่ด้วยกัน การหมั้นหมายก็มีผลผูกพันตามกฎหมาย สามี ภรรยา โดยปกติแล้วมักจะมีหน้าที่ส่งเสียเลี้ยงดูซึ่งกันและกัน